ابزار وبلاگ

ابزار وبلاگ

شکست نور

شکست نور

شکست نور

 

 

 

وقتی نور از محیط ‌های شفاف مختلف عبور می‌کند، رفتار آن تغییر می‌کند‌. در این فصل می‌خواهیم رفتار نور در.محیط‌های شفاف مختلف را بررسی کنیم و با عملکرد عدسی‌ها و منشور در وسیله‌های نوری آشنا شویم‌

 

 

شکست نور

 

هنگامی که یک شیء مانند یک قاشق یا یک قلم را داخل یک لیوان محتوی آب می‌گذاریم و از بیرون به لیوان نگاه می‌کنیم

 قاشق و قلم را شکسته می‌بینیم‌. همچنین وقتی به آب درون یک استخر نگاه می‌کنیم‌، عمق استخر کم‌تر از مقدار واقعی آن

به نظر می‌رسد‌. مشاهده‌ی پدیده‌هایی از این قبیل به سبب پدیده‌ی شکست نور است

روی یک مقوای گلاسه دایره‌ای رسم می‌کنیم و دو قطر عمود بر هم آن را می‌کشیم‌. سنجاقی در مرکز دایره و سنجاق دیگری در یک نقطه روی دایره  فرو می‌کنیم‌، سپس مقدار را طوری داخل آب فرو می‌بریم که سطح آب بر 

یکی ازاین قطرها منطبق شود‌. در این حالت سنجاق دیگری را آن قدر روی محیط دایره جابه‌جای می‌کنیم تا سه سنجاق روی یک خط راست قرار گیرند‌

آن‌گاه مقدار را از آب خارج می‌کنیم‌. مشاهده می‌شود که بیرون از آب این سه نقطه روی یک خط راست نیستند و اگر آن‌ها را به هم وصل کنیم یک خط شکسته به وجود می‌آید.

با انجام این آزمایش نتیجه می‌گیریم که نور هنگام عبور از آب به هوا، مسیر شکسته‌ی     را می‌پیماید، بنابراین هرگاه نور از محیط غلیظ (آب) وارد   محیط رقیق (هوا) می‌شود، از خط عمود دور می‌شود
پرتو نوری که به طور مایل به سطح جدایی دو محیط شفاف می‌تابد، هنگام عبور از سطح جدایی دو محیط شکسته می‌شود‌. به این پدیده، شکست نور می‌گوییم
پرتویی که روی سطح جدایی دو محیط می‌تابد  پرتو تابش و پرتویی که وارد محیط شفاف دوم می‌شود ، پرتو شکست  نامیده می‌شود‌. زاویه‌ی بین پرتو تابش و خط عمخود بر سطح جدایی دو محیط ، زاویه‌ی تابش  و زاویه‌ی بین پرتو شکست و خط عمود  زاویه‌ی شکست نام دارد
هرگاه پرتو نور از محیط رقیق (هوا)‌وارد محیط غلیظ (آب) شود‌. به خط عمود نزدیک می‌شود‌
 
زاویه‌ی بین امتداد پرتو تابش و پرتو شکست را زاویه‌ی انحراف  می‌گویند‌

اگر نور از محیط غلیظ وارد محیط رقیق شود، داریم‌


و اگر نور از محیط رقیق وارد محیط غلیظ شود، داریم‌ 

 

 

قانون‌های شکست نور
با انجام آزمایش‌های متعدد، اسنل و دکارت، هر یک به طور مستقل به قانون‌هایی دست یافتند که قانون‌های شکست نور نامیده می‌شوند‌. این قانون‌ها به صورت زیر بیان می‌شوند‌


 پرتو تابش، خط عمود بر سطح جدایی دو محیط در نقطه‌ی تابش و پرتو شکست در یک صفحه قرار دارند‌
 نسبت سینوس زاویه تابش به سینوس زاویه‌ی شکست مقداری ثابت است‌
این مقدار ثابت را ضریب شکست محیط دوم نسبت به محیط اول می‌نامند و آن را با نماد  نشان می‌دهند‌
ضریب شکست یک محیط نسبت به خلأ (یا به طور تقریبی هوا) را ضریب شکست مطلق آن محیط می‌گویند‌، یعنی


اگر محیط اول، محیط غلیظ و محیط دوم، هوا باشد داریم‌
 

         

جدول زیر سینوس زاویه‌ها را از صفر تا   نشان می‌دهد‌

 
 
 
 
 
اگر پرتو نور از یک قطعه شیشه که دو سطح آن با هم موازی هستند، عبور کند، پرتو نور ورودی (تابش) و پرتو خروجی با یک‌دیگر موازی هستند‌
اگر ضریب شکست محیط اول را با   و ضریب شکست محیط دوم را با   نشان دهیم، در حالت کلی داریم‌

هیچ نظری تا کنون برای این مطلب ارسال نشده است، اولین نفر باشید...

ابزار وبلاگ